Nakon provere podataka o unistenim ili ostecenim hramovima prema raspolozivim informacijama i fotografijama moze se zasigurno reci da je najmanje 30 pravoslavnih hramova ili potpuno unisteno, ili osteceno (vise ili manje), najcesce podmetanjem pozara, ili dodatno osteceno i demolirano (npr. hramovi koji su vec ranije napadani). Osim toga, pored crkava u manastirima Devic, Sv. Arhangeli u Prizrenu, Djakovici i na drugim mestima unistene su desetine pomocnih crkvenih zgrada (parohijski domovi, ekonomske zgrade i konaci), tako da ukupan broj unistenih crkvenih zgrada, iznosi blizu stotinu.
Specijalna delegacija UNESCO koja ce ovih dana boraviti na Kosovu i Metohiji trebala bi da utvrdi razmere stete pocinjene nad srpskim pravoslavnim duhovnim i kulturnim nasledjem na Kosovu i Metohiji. Cvrst stav Eparhije rasko-prizrenske jeste da se unistavanje ovih svetinja u martu mesecu ne moze posmatrati van konteksta potpunog unistenja ili ostecivanja preko 140 pravoslavnih svetinja od dolaska misije UN i KFOR-a u junu mesecu 1999. godine. Rec je o kontinuiranom procesu sistematskog zatiranja svih tragova duhovnosti i kulture srpskog naroda na ovim prostorima, a pocinioci su bili i ostali isti.
Buduci da Eparhija rasko-prizrenska zbog bezbednosnih razloga nema slobodan pristup vecem broju unistenih ili ostecenih hramova priprema detaljne dokumentacije o stanju srpske kulturne bastine pet godina nakon dolaska misije UN napreduje veoma sporo i uz brojne poteskoce. Nasvezije informacije i fotografije bice unesene u novo izdanje publikacije "Raspeto Kosovo" koje je vec u pripremi.
Prizren - (Sve prizrenske crkve i objekti SPC su unisteni izmedju 17 i 18. marta. Narednih dana je bilo dodatnih napada, pljacke i unistavanja)
1. Hram Bogorodice Ljeviske (14 vek) zapaljen iznutra, freske iz perioda od 12-14 veka tesko ostecene, oltarski prostor oskrnavljen, casna trpeza polomljena (fotografije sada: 1, 2, 3, 4)
2. Hram Hrista Spasa (14 vek) zapaljen (fotografija sada: 1)
3. Saborni hram Sv. velikomucenika Georgija (1856) spaljen i miniran (fotografije sada: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 )
4. Crkva sv. Nikolaja (Tuticceva crkva, 14 vek) zapaljena iznutra (fotografije sada: 1 2)
5. Crkva sv. Georgija (Runoviceva crkva, 16 vek) zapaljena iznutra (fotografija sada: 1)
6. Crkva sv. Nedelje (14 vek, kasnije rekonstruisana) spaljena, Potkaljaja
7. Crkva sv. Pantelejmona (14 vek, kasnije rekonstruisana) spaljena, Potkaljaja
8. Crkva sv. Kozme i Damjana (14 vek, kasnije rekonstruisana) spaljena, Potkaljaja
9. Crkva sv. Nedelje, Zivinjane, kod Prizrena, minirana (Izvestaj KFOR/UNMIK-a: 19. mart - Eksplozija kompletno unistila pravoslavnu crkvu u selu Zivinjanje)
10. Manastir Svetih Arhangela (14. vek), opljackan i spaljen u prisustvu nemackih vojnika koji ga nisu stitili (slike sada: 1, 2, 3, 4, 5)
Bogoslovija Sv. Kirila i Metodija (sada: 1, 2,) (Izvestaj KFOR/UNMIK-a 17. mart - Pravoslavna Bogoslovija u centru grada i tri pravoslavne crkve zapaljene)
Vladicanski dvor u Prizrenu (sada: 1) (Izvestaj KFOR/UNMIK-a - 17. mart: Vladicanski dvor i manastir Svetih Arhangela zapaljeni). Pored dvora zapaljena je jos jedna crkvena zgrada u kojoj je ziveo crkvenjak.
Orahovac - 11. Crkva Svete Nedelje, (1852), Brnjaca, Orahovac 1852 (Izvestaj KFOR/UNMIK-a: 18. mart - Pravoslavna crkva zapaljena i unistena u selu Brnjaca). Prema postojecim izvestajima zapaljen je i parohijski dom.
Djakovica - 12. Crkva Uspenja Presvete Bogorodice (16-19 vek), zapaljena sa starim i novim parohijskim domom 17. marta, narednih dana sravnjena sa zemljom (sadasnji izgled)
Saborna Crkva the Svete Trojice (dva zvonika koja su prezivela miniranje crkve u leto 1999. godine 17. marta su sravnjena sa zemljom. Potom su narednih dana Albanci sistematski razneli ostatke crkve i napravili park. Izvestaj KFOR/UNMIK-a 18. mart - Izgrednici uklanjaju ostatke unistene pravoslavne crkve kamionima i traktorima, oko 5.000 Albanaca ucestvuje u tome) vidi vise
13. Crkva Sv. Lazara, Piskote, kod Djakovice, ostecena 1999 i 2001. godine, a sada po izjavi lokalnih medjunarodnih izvora potpuno unistena sa okolnim grobljem. (sada: 1, 2,) Parohijski dom je dodatno ruiniran.
14. Crkva Sv. Ilije kod Bistrazina, ostecena 1999. godine, a sada po izjavi ep. Atanasija Jevtica koji je prosao putem nedaleko od crkve, unistena.
Srbica - 15. Manastir Devic (15. vek) spaljen do temelja, a grobnica Sv. Joanikija Devickog otvorena i oskrnavljena, Albanci su u grobnici nalozili vatru. (sada: fotografije1, fotografije2) (Izvestaj KFOR/UNMIK-a 18. mart popodne: 2,000 demonstranata se skuplja i krece na manastir Devic, pet monahinja je evakuisano, demonstranti pale manastir). U manastiru je unisteno oko 20 raznih pomocnih manastirskih zgrada (konaci, skladista, stale itd)
Pec - 16. Crkva Sv. Jovana Pretece (tzv. Mitropolija sa parohijskim domom i svestenickim stanovima), zapaljena po izjavi lokalnih medjunarodnih izvora. Prema raspolozivim najnovijim fotografijama spoljasnja struktura hrama je citava iako je unutrasnjost potpuno ruinirana. Primetni su tragovi pozara.
17. Crkva Presvete Bogorodice, Belo Polje kod Pec, zapaljena u leto 1999. godine. Krajem 2003. godine obnovljena zajedno sa 20tak povratnickih domova. Sada je ponovo ostecena podmetanjem pozara iako spoljasnja struktura hrama i krov nisu dodatno osteceni. Pored crkve zapaljen je i parohijski dom.
Urosevac - 18. Saborni hram cara Urosa, Urosevac, (Izvestaj KFOR/UNMIK-a: 17. mart - 3 rucne granate bacene na crkvu, podmetnut pozar prvi put, najmanje 19 vojnika KFOR-a i UNMIK policajaca ranjeni u odbrani crkve, razoreno gradsko groblje. (Izvestaj KFOR/UNMIK-a 18. mart 1,500 Albanaca unistava sve oko sebe – pali pravoslavnu crkvu u gradu i pet srpskih kuca. Zapaljena crkva u selu Talinovce 17:49 casova, 5 Albanaca uhapseno) Prema najnovijim informacijama struktura hrama je sacuvana iako je unutrasnjost velikim delom ostecena od paljevine. Hram je trenutno zatvoren masivnim metalnim vratima i pod zastitom je KFOR-a.
19. Crkva sv. Ilije, selo Nekodim, crkva unistena sa lokalnim grobljem nakon sto su je napustili vojnici KFOR-a (lokalni medjunarodni izvori)
20. Crkva Sv. Petra i Pavla u Talinovcima, zapaljena i unisteno pravoslavno groblje (vidi gore izvestaj)
21. Crkva Presvete Bogorodice u selu Sovtovic, unistena zajedno sa pravoslavnim grobljem (lokalni medjunarodni izvori)
(Atinski mediji od 20. marta potvrdili su da su tri crkve pored Urosevca koje su cuvali grcki vojnici ostavljene bez zastite pred ogromnom masom naoruzanih Albanaca i da ima ranjenih grckih vojnika koji su povredjeni u okrsajima sa naoruzanim Albancima)
Kamenica - 22. Crkva u Donjoj Slapasnici, Kosovska Kamenica (lokalni izvori iz Kamenice)
Pravoslavna crkva u Kamenici je kamenovana i porazbijana su stakla na prozorima. Nekoliko okolnih srpskih kuca je demolirano.
Stimlje - 23. Crkva sv. Arhangela Mihaila u Stimlju, sagradjena 1920 (na brdu iznad gradica) zapaljena (Izvestaj KFOR/UNMIK-a: 18. mart: Stimlje - jedna srpska kuca i crkva zapaljeni). Prema najnovijim informacijama struktura crkve je ostala sacuvana iako je unutrasnjost dodatno ostecena i ikone porazbijane. Zvonik je zapaljen jos u januaru 2004. godine.
Pristina - 24. Crkva sv. Nikole (poc. 19. veka), u Pristini (sadasnje stanje: 1, 2) (Izvestaj KFOR/UNMIK-a: 18. mart - napadaci nasrnuli na staru pravoslavnu crkvu u naselju Teslidze - otvorena vatra iz automatskog oruzja, pet srpskih porodica i svestenik evakuisani od strane KFOR-a iz stare crkve, povredjen medjunarodni policajac u pokusaju da spase staru crkvu. Crkva zapaljena, a pored nje i kancelarija Habitata i 3 UNMIK vozila). Crkva je spaljena sa parohijskim domom i u njoj je izgorio vredni duborezni ikonostas, desetine ikona i celokupna crkvena arhiva (potvrdio protojerej pristinski Miroslav Popadic)
Kosovo Polje - 25. Crkva Sv. Nikole, Kosovo Polje, zapaljena unutra i oskrnavljena, crkva potice iz 1940, gradjevina i dalje stoji, po lokalnim srpskim izvorima i svedocanstvima unutrasnjost hrama je potpuno demolirana, parohijski dom provaljen i opljackan.
26. Crkva Sv. Katarine u Bresju pored Kosova Polja, provaljena, oskrnavljena. Crkva je nedavno i opljackana.
Vucitrn - 27. Crkva Sv. Ilije, 19. vek, crkva je opljacakana i delimicno unistena iznutra u junu 1999. godine, sada je potpuno spaljena. (Izvestaj KFOR/UNMIK-a: Pravoslavna crkva u gradu Vucitrnu zapaljena) Takodje je unisteno i pravoslavno groblje pored crkve sa parohijskim domom i pomocnim crkvenim zgradama.
Obilic - 28. Crkva Sv. Mihaila u Obilicu, novosagradjeni hram, Albanci nalozili automobilske gume u hramu (Izvestaj KFOR/UNMIK-a: 18. mart - Obilic, pravoslavna crkva, brojne srpske kuce i stanovi zapaljeni). Spoljasnja struktura crkve je ostala sacuvana ali je unutrasnjost ostecena od vatre i visoke temperature.
Kosovska Mitrovica - 29. Crkva Sv. Save u juznoj Mitrovici, 2 paljena dva puta zaredom (slika zapaljene crkve) (Izvestaj KFOR/UNMIK-a - 18. mart: Molotoveljev koktel bacen u dvoriste pravoslavne crkve u juznoj Mitrovici koju je cuvao KFOR. Nekoliko obliznjih kuca zapaljeno. Vatrogasci gase pozar u kucama, ali ne i crkvu koja je tesko ostecena vatrom). Fotogalerija sa slikama paljenja hrama Sv. Save (galerija 1, galerija 2). Pored crkve napadaci su zapalili i svestenicki dom koji je bio u crkvenoj porti.
Podujevo - 30. Crkva Sv. Andreja Podujevu, sagradjena 1929, unistena 18. mart, Ceski mediji potvrdjuju da su ceski vojnici morali da napuste hram koji je unisten zajedno sa grobljem. Jedan oficir potvrdio je duboko sokiran za Praske novosti da su Albanci iskopavali posmrtne ostatke Srba sa groblja i razbacivali kosti svuda unaokolo. (Izvestaj KFOR/UNMIK-a - 18. mart Pravoslavna crkva zapaljena u Podujevu). Prema fotografijama istocni deo hrama Sv. Andreja je miniran (slike), a zvonik potpuno unisten eksplozivnim sredstvima kao i zid koji je okruzivao crkvu.
Нема коментара:
Постави коментар